Portada » Personajes » Sebastián de Cardeña, copista y diácono

Sebastián de Cardeña, copista y diácono

por Javier Iglesia Aparicio
0 comentario 627 visitas 6 min. de lectura
A+A-
Reset
Sebastián de Cardeña, copista y diácono

[fl. med. s. X] Diácono y copista de San Pedro de Cardeña

Sebastián de Cardeña es discípulo del copista Endura, también monje de San Pedro de Cardeña. Juntos trabajaron en la elaboración del precioso ejemplar de la Exposición de los Psalmos de Casiodoro (Cassiodorus, Expositio in Psalmos). Esta obra se conserva hoy en día en Manchester, en la John Ryland’s Library con la signatura ms. lat. 89. Se compone de 396 folios de 38 líneas a dos columnas a los que se incorporaron 4 folios al principio con un obituario y al final otros dos folios de un códice posterior.

Gracias a que Francisco de Berganza transcribió el prólogo y el colofón, sabemos que el manuscrito fue concluido el 19 de enero del año 949, siendo Fernán González conde de Castilla, Ramiro II rey de León, Basilio obispo en Muñó y Esteban abad de San Pedro de Cardeña. En su introducción nos dice que fue financiado por el matrimonio de los nobles Munio y Gugina. El trabajo fue iniciado por el presbítero Endura y luego continuado por el su discípulo, el diácono Sebastián.

En tiempo del Abad Don Estevan Primero Endura Presbytero, y Sebastian Diácono escrivieron la Exposicion, que hizo Casiodoro de los Psalmos. Assi al principio, como al fin del Libro, pusieron estos escritores algunas noticias muy dignas de nuestro assumpto. Dizen al principio: “Labentem praesentis vitae huius excursum, ad saeculi finem tendere, nemo nescit : sed votum Fidelium Christicolarum synceriter pollicitum, et Deo fideliter oblatum, non senescit, divino praesertim munere inspirante, est Munnioni Christi fidelissimo cultori, nobili orto genere, sinmul cum coniuge clarissima Gugina, absque aliis muneribus, hoc peculiariter munus offerrent et obtulerunt optimum pretium ad conscribendum librum Decadae, videlicet omnium Psalmorum, ob honorem Sanctorum Petri et Pauli Apostolorum, concessumque iure perenni fruendum Stephano Abbati, Pastoralis Curae digne ferenti, ducentorum numero Monachorum Caradignae in Ascisterio simul regulariter viventium; hac enim conditione, ut et praesentes eum incunetanter possideant, et fuccessoribus, seu in regimine, seu in subiectione perpetim habendi gratiam relinquant”.

Dize en romance este antiquado latin: Que el precipitado curso de esta presente vida viene a parar en la muerte : pero las promessas, que los Fieles Christianos con sinceridad ofrecen à Dios, jamàs perecen. Munio, fidelissimo Reverenciador de Christo, y muy noble por su sangre, inspirado de Dios, con su clarissima consorte Goguina, además de otras donaciones, que hizieron al Monasterio, ofrecieron vna de muy buena suma de dinero, para escrivir el libro de las Decadas de los Psalmos, à honra de los Apostoles San Pedro, y San Pablo. Hizieron esta oferta al Abad Estevan, benemerito Pastor de docientos Monges, que viven en su compañia con regular observancia en el Asciterio de Cardeña; y con condición, que aviendole gozado los presentes, despues le gozen los successores, para que assi el Superior, como los Subditos, se aprovechen dèl.

Berganza y Arce, Francisco de: Antigüedades de España, Madrid, Ed. Francisco del Hierro (1719-1721), Libro Tercero, Cap. X, pp. 221-222

El colofón, también transcrito por Berganza, dice así:

En lo último del Libro està escrito, segun el Padre Fray Lope de Frias, de quien se aprovechò el Maestro yYepes, para escrivir la Historia de Cardeña: “Almae Trinitatis divinae coelitus inspiramine compulsus ego Endura, Sacerdotii indigne gerens officium, Libri hujus solerter praescribere feci initium; aerumnosae vitae peracto aetatis meae tricesimo et primo anno. Iniunxi tamen hoc opus implendum Sebastiano, speciali filio, alumnoque dilecto, Levitico etiam ordine functo eligens praesertim hoc in opere habere socium, quem eruditio scriptionis charissimun mibi praebuerat discipulum. Extat praeterea hoc gestum Caradigna in Arcisterio sub atrio Reliquias ferente Martyrum Sanctorum Petri, et Pauili Apostolorum, simulque Sanctorum Ioannis Apostoli, et Evangelistae, et Sancti Vincentii Levitae : inferiturque bis venerabilibus Reliquiis memoria Beatae Euphemiae Virginis. Magnam docente, claramque Monachorum catervam, Patre Spirituali Stephano, gratia regiminis, priori in ordine constituto. Perfectus est hic Liber, expositionem in se continens omnium Psalmorum, Christi iuvante dextera, sub era DCCCC.LXXX.VII.

Quiere dezir: Yo Endura, Sacerdote, aunque indigno, instado de la celestial inspiracion de la Trinidad Santissima, con cuidado comencè à dar principio este Libro à los treinta y vn años de edad. Encarguè que concluyesse esta Obra Sebastian Diacono, especial hijo, y amado discipulo, por averle instruido en escrivir este genero de letra. Fuè concluìda esta Obra en el Monasterio de Cardeña, donde se veneran las Reliquias de los Apostoles San Pedro, y San Pablo, de San Juan Evangelista, y de San Vicente Levita, entre las quales se venera la memoria de Santa Eufemia Virgen. Governaba como Padre Espiritual la numerosa y esclarecida Comunidad, Estevan, el qual por razon del govierno estaba constituido en el orden primero. Concluyòse este Libro de la Exposición de los Psalmos con el favor de Dios en la Era de novecientos y ochenta y siete.

Berganza y Arce, Francisco de: Antigüedades de España, Madrid, Ed. Francisco del Hierro (1719-1721), Libro Tercero, Cap. X, pp. 222

Y por último había un explicit:

Explicitus est Liber iste a notario Sebastiano Diacono notum praefixionis diem, quartodecimo Kalendas Februarii, Era DCCCC.LXXX.VII, regnante Serenissimo Rege Ramiro in Legione, et egregio Comite Fredinando Gundisalvi in Castella, atque Pontificatum gerente Basilio Episcopo Sedis Munnioni Castelli.

Concluyòse este Libro por Sebastiano Diacono Notario en diez y nueve de Enero del año novecientos y quarenta y nueve, reynando el Serenissimo Rey Don Ramiro en Leon, y en Castilla el Excelente Conde Fernan Gonçalez, y governando el Obispado el Obispo Basilio en Muño del Castrillo

Berganza y Arce, Francisco de: Antigüedades de España, Madrid, Ed. Francisco del Hierro (1719-1721), Libro Tercero, Cap. X, pp. 222

Es posible que Sebastián participar en la asamblea de monjes para dirimir un litigio entre el presbítero Ariolfo y fray Esteban de Valeránica celebrada en Cardeña el 30 de noviembre del 945 donde aparece un Sabastianus testis como uno de los testigos.1

  1. Martínez Diez, G: Colección documental del Monasterio de San Pedro de Cardeña, 1998, doc. 55 ↩︎

Te puede interesar

Dejar un comentario

Este sitio usa Akismet para reducir el spam. Aprende cómo se procesan los datos de tus comentarios.